Καθοδηγούμενος Οραματισμός-Πλήρης Οδηγός

Καλώς ήρθες! Σε προηγούμενο άρθρο έγραψα εν συντομία τι είναι η Ενσυνειδητότητα- Mindfulness και πως συνδέεται με την εκπαίδευση. Σε αυτό το άρθρο θα βρείς μία mindful δραστηριότητα που μπορείς να εντάξεις στο μάθημα σου (ή και στο σπίτι, στη δουλειά και όπου αλλού το επιθυμείς) με πολλούς και διάφορους τρόπους, ανάλογα τις ανάγκες σου!

Ο καθοδηγούμενος οραματισμός χρησιμοποιείται σε πολλά πλαίσια όπως την ψυχοθεραπεία, τον τομέα της υγείας αλλά και τον πνευματικό τομέα. Είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται για άτομα που βιώνουν άγχος και κατάθλιψη, χρόνιο πόνο και αυτοάνοσα νοσήματα, διαταραχές μετατραυματικού στρες καθώς και σε ασθένειες όπως ο καρκίνος για την ψυχολογική και σωματική υποστήριξη του ατόμου. Εκτός από τις περιπτώσεις αυτές όμως, ο καθοδηγούμενος οραματισμός χρησιμοποιείται και στον αθλητισμό για συγκέντρωση και μεγαλύτερη αντοχή αλλά και σε εταιρίες για την ανάπτυξη ομαδικού πνεύματος και τη μείωση του στρες.

Στην εκπαίδευση όμως τα αποτελέσματα είναι πραγματικά σημαντικά!

Με ποιον τρόπο μπορεί να βοηθήσει ο καθοδηγούμενος οραματισμός λοιπόν, τους μαθητές τόσο εντός όσο και εκτός της τάξης;

-Συγκέντρωση: μέσω μιας τέτοιας δραστηριότητας δείχνουμε με πρακτικό τρόπο πως να συγκεντρώνεται ο κάθε μαθητής.

-Ηρεμία: κλείνοντας τα μάτια, παίρνοντας έστω και 3 βαθιές αναπνοές, επιτρέπουμε στον μαθητή να κάνει ένα διάλειμμα από όσα συμβαίνουν γύρω του αλλά και μέσα του.

-Ανακούφιση από το άγχος: στην δραστηριότητα αυτή δεν υπάρχουν διορθώσεις, κανόνες και ανταγωνισμός.

-Δημιουργικότητα: καθοδηγούμενος οραματισμός σημαίνει πως κατευθύνω την προσοχή των μαθητών πάνω στη θεματική που έχω επιλέξει ενώ εκείνοι είναι ελεύθεροι να αφήσουν τη φαντασία τους να τους ταξιδέψει!

-Συναισθήματα και αυτορρύθμιση: ειδικά σε περιπτώσεις μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, η συγκέντρωση και ηρεμία που προσφέρει ένας καθοδηγούμενος οραματισμός συνδέεται πάντοτε και με την συναισθηματική τους ευημερία- δεν κυριεύονται από τα (συνήθως αρνητικά) συναισθήματα τους προς το μάθημα.

-Βελτίωση της σχολικής επίδοσης: ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω.

Σε ποιες ηλικίες μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο καθοδηγούμενος οραματισμός; Πότε; Πώς;

Ο καθοδηγούμενος οραματισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όλες τις ηλικίες και τα επίπεδα. Εάν διδάσκεις κάποια ξένη γλώσσα, φρόντισε το περιεχόμενο του διαλογισμού να αντιστοιχεί στο επίπεδο της τάξης σου. Όσον αφορά τη διάρκεια της δραστηριότητας, είναι στο χέρι σου! Εάν για παράδειγμα θέλεις να βοηθήσεις την τάξη σου να ηρεμήσει πριν ξεκινήσετε, μπορείς να διαθέσεις 2-3 λεπτάκια ενώ εάν αποτελεί δραστηριότητα με στόχο την προετοιμασία μίας έκθεσης ή την εκμάθηση λεξιλογίου, τότε ίσως να διαθέσεις παραπάνω χρόνο.

Μπορείς να χρησιμοποιήσεις έναν καθοδηγούμενο οραματισμό οποιαδήποτε στιγμή του μαθήματος: στην αρχή για να ηρεμήσει η τάξη μετά το διάλειμμα, στο τέλος για χαλάρωση και αφομοίωση, στη μέση του μαθήματος για να επαναφέρεις την τάξη και τη συγκέντρωση των μαθητών.

Ο καθοδηγούμενος οραματισμός είναι πραγματικά στο χέρι σου τι θα περιλαμβάνει. Σου δίνω όμως μερικές δοκιμασμένες ιδέες:

-ομαδική δραστηριότητα στην αρχή και το τέλος του μαθήματος για να σηματοδοτήσω πότε κάτι ξεκινά/τελειώνει αλλά και για να ενισχύσω τα θετικά βιώματα εντός της τάξης

-ως προετοιμασία για μια προφορική ή γραπτή άσκηση: αντί να προσφέρω ασκήσεις/ λίστα με ερωτήματα στους μαθητές ώστε να προετοιμαστούν για μια έκθεση, τους καθοδηγώ με δικά μου ερωτήματα. Ακολουθεί σενάριο παρακάτω!

-εξάσκηση λεξιλογίου και γραμματικής

-παιχνίδι πριν ή μετά από ένα διαγώνισμα

-οραματισμός λογοτεχνικού ή ιστορικού κειμένου (πόσο τέλειο να καθοδηγήσετε μια εκδρομή στο Βρετανικό Μουσείο;)

-ψυχική υποστήριξη μαθητών πριν τις εξετάσεις: πολλές φορές το να μιλάμε με τους αγχωμένους μαθητές μας δεν αρκεί-πολλοί είναι καχύποπτοι με τα θετικά λόγια ή απλά κυριεύονται από το άγχος τους και ακούνε μόνο αυτό, το οποίο συνήθως δημιουργεί καταστροφικά σενάρια. Μέσω του καθοδηγούμενου οραματισμού μπορούμε να τους δείξουμε πως όλα θα πανε καλά!

Ενδεικτικοί Καθοδηγούμενοι Οραματισμοί

Δοκίμασε τους όπως είναι ή κάνε όποιες αλλαγές χρειάζεσαι για να ταιριάξουν στη δική σου τάξη!

Δεν υπάρχει σωστό και λάθος αρκεί να θυμάσαι να αναφέρεις την αναπνοή, να κρατάς ήρεμη και σταθερή τη φωνή σου και να δίνεις λίγο χρόνο να ''σκεφτούν'' οι μαθητές αυτά που τους προτείνεις.

1.Σύντομος Καθοδηγούμενος Οραματισμός- Αρχή του μαθήματος- Όλες οι ηλικίες

"Πριν ξεκινήσουμε το μάθημα θα κάνουμε ένα παιχνιδάκι σύντομο, αλλά ανυπομονώ να ακούσω τι θα μου πείτε αργότερα!

Καθίστε όλοι στις καρέκλες σας. Τα πόδια σας ακουμπούν καλά το πάτωμα! Για χτυπήστε τα, να τα ακούσω!

Ωραία! Τώρα, θα κλείσουμε όλοι τα μάτια μας...ή θα διαλέξουμε ένα σημείο στο θρανίο μας να κοιτάμε!

θα μετρήσω ως το 3 και θα πάρουμε μαζί 3 βαθιές αναπνοές. Μπράβο, σας άκουσα όλους!

Θέλω να σκεφτείτε τώρα...Τι σας έκανε να χαμογελάσετε σήμερα;/Αυτήν την εβδομάδα; θυμηθείτε το καλά!

Και τώρα που το θυμηθήκατε, αξίζει να χαμογελάσουμε...Για να δω χαμόγελα!

Ας ανοίξουμε τα μάτια,σας ευχαριστώ πολύ για τα όμορφα χαμόγελα!"

*αφού ολοκληρώσετε, μπορούν οι μαθητές να αναφέρουν στο διπλανό τους τι σκέφτηκαν(όσο πχ εσύ διορθώνεις τετράδια) ή να μοιραστούν και με την υπόλοιπη τάξη, ανάλογα το διαθέσιμο χρόνο. Σε άλλες περιπτώσεις, κάθε φορά αφού γίνει η δραστηριότητα, μπορούν οι μαθητές να σημειώνουν μία λέξη ή πρόταση στο τετράδιο τους και να συνεχιστεί αμέσως το μάθημα. Σκέψου, τι όμορφο τετράδιο θα έχουν στο τέλος της χρονιάς, γεμάτο όμορφες αναμνήσεις που εσύ τους επέτρεψες να μοιραστούν!

2.Καθοδηγούμενος Οραματισμός για Εξάσκηση της γλώσσας(προφορικά ή γραπτά)- Προσαρμόζεται ανάλογα το επίπεδο

Οι μαθητές πρόκειται να γράψουν μια έκθεση για ένα μέρος που θα ήθελαν να επισκεπτούν. Ο καθοδηγούμενος διαλογισμός γίνεται σε προετοιμασία λεξιλογίου και ιδεών.

"Πριν περάσουμε στην έκθεση μας, θα κάνουμε μια δραστηριότητα για να προετοιμάσετε μερικές ιδέες. Οπότε, κλείστε σιγά σιγά όλοι τα μάτια ή συγκεντρωθείτε σε ένα σημείο στο θρανίο σας. Θα μετρήσω έως το 3 και θέλω να ακούσω να παίρνετε 3 βαθιές ανάσες..... Ωραία!

Φέρτε στο νου σας τώρα τον εαυτό σας...Είστε έτοιμοι για ταξίδι! Ίσως βρίσκεστε σε αεροπλάνο, ίσως σε αυτοκίνητο ή πλοίο. Αισθάνεστε πολύ χαρούμενοι και ανυπομονείτε! Φτάνετε, λοιπόν στο μέρος αυτό και πριν κάνετε το οτιδήποτε κοιτάτε γύρω σας....Τι βλέπετε κοντά σας; ... Τι βλέπετε πιο μακρυά;... Παρατηρήστε καλά! Υπάρχουν μυρωδιές στον αέρα; Πάρτε μια βαθιά εισπνοή!

Αφήνετε τα πράγματα σας στο δωμάτιο που θα μείνετε, και αποφασίζετε να επισκεφθείτε κάποια γνωστά σημεία. Πού πάτε πρώτα; Τι κάνετε εκεί; Σας αρέσει; Τι είναι αυτό που σας αρέσει;

Αποφασίζετε να προχωρήσετε στο επόμενο σημείο... Έχετε φτάσει. Τι ακριβώς παρατηρείτε γύρω σας; ... Ήρθε η ώρα να δοκιμάσετε κάποιο γνωστό φαγητό ή σνακ . Έχετε φτάσει στο μέρος που θα φάτε και μυρίζει απίστευτα! Τι θα δοκιμάσετε; ... Ήρθε το φαγητό σας, πώς μοιάζει; Δοκιμάζετε... Τι γεύση έχει; Σας αρέσει;

Ουφ, τα ταξίδια είναι και κουραστικά, ήρθε η ώρα της επιστροφής! Ανεβαίνετε ξανά στο πλοίο, αεροπλάνο, αυτοκίνητο και φτάνετε σπίτι... Παίρνετε μια βαθυά εισπνοή και αφήνετε όοοολο τον αέρα από το στόμα! Ανοίξτε τα μάτια!"

*Τα ερωτήματα μπορούν να γίνουν περισσότερα ή λιγότερα αλλά και να προσαρμοστούν σε πολλά άλλα θέματα όπως η περιγραφή ατόμων ή η δημιουργία μιας ιστορίας. Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά εκπληκτικά, καθώς οι μαθητές ξεφεύγουν από τις συνηθισμένες τους απαντήσεις και επομένως χρησιμοποιούν και διαφορετικό λεξιλόγιο!

3.Καθοδηγούμενος Οραματισμός για το Άγχος- Ιδανικά για Έφηβους και Ενήλικες

Αξίζει να χρησιμοποιηθεί ειδικά σε περιπτώσεις όπου υπάρχει άγχος για μια προφορική εξέταση, το οποίο άγχος ίσως επηρρεάζει και την επίδοση των μαθητών. Πολλές φορές δείχνοντας το βίντεο μιας εξέτασης χειροτερεύει το άγχος καθώς οι συμμετέχοντες μπορεί να δίνουν τις τέλειες απαντήσεις. Επομένως μέσω του καθοδηγούμενου οραματισμού, τοποθετούμε τους μαθητές μας στην συγκεκριμένη κατάσταση ενώ τους καθοδηγούμε στο να παραμένουν ήρεμοι και συγκεντρωμένοι. Θα μπορούσες να το πείς και προσομοίωση.

"Σήμερα θα δούμε παρέα πως εξελίσσεται μια προφορική εξέταση... Καθείστε καλά στις θέσεις σας και ακουμπήστε καλά τα πόδια στο έδαφος... Τώρα θα πάρουμε μαζί μερικές βαθιές ανάσες...Εισπνοή...Έκπνοή...Να θυμάστε πάντοτε να αναπνέετε αργά και σταθερά....

Είναι η μέρα της εξέτασης και βρίσκεστε στο εξεταστικό κέντρο... Είμαι κι εγώ εκεί μαζί σας, είναι οι συμμαθητές σας και άλλοι υποψήφιοι... Νιώθετε την καρδιά σας να χτυπάει δυνατά, ίσως να έχετε ζαλιστεί ή και ιδρώσει λίγο... Είναι φυσιολογικό, δεν χρειάζεται να ντρέπεστε για αυτό! Παίρνετε μερικές βαθιές αναπνοές και μου χαμογελάτε...

Ήρθε η ώρα να μπείτε στο δωμάτιο όπου θα γίνει η εξέταση...Ανοίγει η πόρτα , μπαίνετε και βλέπετε 2 χαμογελαστούς εξεταστές...Είναι ευγενικοί και νιώθετε απευθείας άνετα... Κάθεστε στην άνετη καρέκλα και παίρνετε μερικές βαθιές αναπνοές... Απαντάτε με ευκολία τις προσωπικές ερωτήσεις, και αρχίζετε και νιώθετε μια σιγουριά...Το στήθος σας νιώθει λιγότερο βαρύ...

Συνεχίζετε στο δεύτερο στάδιο... Κοιτάτε τα θέματα και χαμογελάτε, είναι θέματα που γνωρίζετε και σας αρέσει να συζητάτε...

Η καρδιά σας επιστρέφει σιγά σιγά στον ήρεμο ρυθμό της και σα να μη ζαλίζεστε πια...

Απαντάτε και τις επόμενες ερωτήσεις τόσο εύκολα που θα θέλατε να υπήρχε χρόνος να πείτε ακόμη περισσότερα.

Έτσι γρήγορα ήρθε η ώρα να βγείτε από το δωμάτιο... Βγαίνεται και παίρνετε μια εισπνοή, αφήνοντας όλο τον αέρα να βγεί από το στόμα... Ας κάνει και ήχο!

Συγχαρητήρια, τα καταφέρατε!"

Ο Καθοδηγούμενος Οραματισμός είναι ένα ευέλικτο εργαλείο. Δοκίμασε να τον κάνεις δικό σου, με στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη δική σου προσωπικότητα ως εκπαιδευτικός. Δε χρειάζεται να επικρατεί σιγή... θα γελάσετε, θα κοροϊδέψετε ή και κάποιες φορές δε θα έχετε και πολύ φαντασία... Αυτό όμως που θα υπάρχει κάθε φορά είναι η σύνδεση μεταξύ των ατόμων στην τάξη, η καλή διάθεση αλλά και η κατανόηση των μαθητών ότι οι δάσκαλοι τους νοιάζονται για εκείνους!

Εάν διάβασες μέχρι εδώ σε ευχαριστώ πολύ✨

Για οποιαδήποτε απορία ή αν θες να συζητήσουμε κάτι σχετικό μπορείς να κλείσεις μια δωρεάν συνάντηση μαζί μου ή να μου στείλεις μήνυμα στα social.

Τα λέμε σύντομα!